Katedra Pedagogiki Funkcjonalnej
Swoje podwaliny Katedra Pedagogiki Funkcjonalnej znajduje w teorii edukacji i wychowania oraz teorii społecznego rozwoju człowieka na tle różnych sytuacji życiowych, co rozumiane jest jako wielowymiarowe funkcjonowanie człowieka.
Zgodnie z wnioskowaniem przedstawionym przez Dietriha Bennera:
„Przez afirmację można natomiast nauczyć tylko tych rzeczy, które uprzednio zostały już zidentyfikowane lub przynajmniej pobieżnie rozpoznane. Na tej podstawie w ramach afirmacyjnych teorii działania – tak intencjonalnych, jak i funkcjonalnych niemożliwe jest wypracowanie pojęcia działania pedagogicznego, które we właściwy sposób wyrażałyby czynności spełniane przez uczący się podmiot” (Benner, 2015, s. 161).
Zależy nam, pracownikom Katedry, aby wpływy intencjonalne i funkcjonalne, które będziemy badać, umiejscowić w szerokim polu, między innymi w: nieafirmacyjnej teorii wychowania i nauczania, jak również prowadzonych działaniach terapeutycznych i wspomagających, w odniesieniu do słów Bennera (2015, s. 162):
„socjalizacji w pierwszym rzędzie jako dane na temat samouświadomienia społeczeństwa o działających w nich mechanizmach intencjonalnych i funkcjonalnych, nie zaś jako odpowiedź na pytanie, jak należy działać w sytuacjach pedagogicznych”.
Katedra Pedagogiki Funkcjonalnej zajmuje się następującymi kierunkami badawczymi:
1 Badanie rzeczywistych związków pedagogicznej teorii z edukacyjną praktyką, katalizatorów i inhibitorów takich relacji (zob. William James, 1911)
2 Projektowanie aplikacji teorii do praktyki (Jacek Błeszyński. 2020, Aleksander Nalaskowski, 2017; Agnieszka Hamerlińska, 2019)
3 Badania nad dziećmi i dorosłymi z dysfunkcjami, zwłaszcza w procesach komunikacyjnych, zgodnie z podejściem do człowieka jako funkcjonalnej całości (zob. Ludwika Jeleńska, 1930)
4 Badania nad funkcjonowaniem społecznym osób z dysfunkcjami zdrowotnymi powodującymi ograniczenia w tym zakresie.
5 Prowadzenie badań w oparciu o podejście funkcjonalne związane z oceną dzieci i dorosłych w zakresie funkcjonowania poszczególnych obszarów rozwoju w celu przygotowania programu terapeutycznego, funkcjonowania w placówce edukacyjnej i terapeutycznej w celu opracowania zaleceń dla nauczycieli i terapeutów, funkcjonowania społeczno-emocjonalnego w sytuacji trudnej.
Badania prowadzone w ramach Katedry mają charakter interdyscyplinarny. Obejmują zagadnienia związane z pedagogiką ogólną, specjalną oraz pedagogiką zdrowia, teorią szkoły oraz szeroko rozumianą problematyką społeczną.
Szczegółowe obszary badawcze, które realizowane są w Katedrze, to:
Onkologopedia (mowa osób po usunięciu krtani, po operacjach krtani, po rekonstrukcjach jamy ustnej, z guzami mózgu)
Psychospołeczne uwarunkowania terapii logopedycznej
Metodyka terapii dysfagii (nowotworowej, neurologicznej, u dzieci)
Psychoonkologia w praktyce klinicznej
Rozwój mowy dziecka i kompetencji komunikacyjnych
Historia małych i lokalnych ośrodków edukacji (wiejskie i małomiasteczkowe szkoły, lokalne inicjatywy, domy kultury, ośrodki zakonne, etc).
Czas jako parametr w badaniach społecznych, fenomen dzieciństwa
Społeczne aspekty edukacji; etnopedagogiczne badania nad wizerunkiem społecznym młodzieży – młodzież jako przedmiot i podmiot badań pedagogicznych
Zagadnienia społeczne i edukacyjne w obszarze archeologii; aspekty socjologiczne odnoszące się do funkcjonowania kultur pradziejowych i późniejszych