Katedra Socjologii Edukacji i Pedagogiki Społecznej
Powołanie w Instytucie Pedagogiki Zakładu Pedagogiki Społecznej w 1976 roku, należy przyjąć za istotny moment w zakresie formalnej krystalizacji tej subdyscypliny pedagogicznej na UMK w Toruniu. Pierwszym kierownikiem tej jednostki został profesor Stanisław Kawula. Jednak tradycje toruńskiej pedagogiki społecznej sięgają wiele lat wcześniej, a związane było z działalnością naukowo-badawczą w latach sześćdziesiątych Profesorów: Zbigniewa Kwiecińskiego, Stanisława Kawuli, Jerzego Materne, i Włodzimierza Wincławskiego. Działania naukowe, animacyjne i społeczne, podejmowane były przez kolejne pokolenia pedagogów społecznych, formalnie związanych z najpierw Zakładem Pedagogiki Społecznej (1997-2007) a następnie Katedrą Socjologii Edukacji i Pedagogiki Społecznej (2007 do dzisiaj).
Pracami tej jednostki kierowało siedmiu Profesorów: Stanisław Kawula (1976-1983), Andrzej Olubiński (1983-1999), Aleksander Nalaskowski (1999-2000), Ewa Przybylska (2000-2003), Piotr Petrykowski (2004-2007), Ryszard Borowicz (2007-2010) oraz Maria Marta Urlińska (od 2010). Do roku 2017 do składu osobowego zakładu, a następnie katedry, weszło trzydziestu trzech pracowników naukowych. W tym czasie miały miejsce pewne roszady kadrowe oraz zmiany strukturalne. W kolejnych latach następowało łączenie mniejszych jednostek w większe oraz ich rozpad na mniejsze struktury, takie jak: Zakład Pedagogiki Specjalnej (1991), Zakład Animacji Pedagogicznej (1994), Pracownia Studiów Kulturowych i Edukacyjnych (1994), Katedra Pracy Socjalnej (2013), Katedra Edukacji Dorosłych (2013).
Rozumienie pedagogiki społecznej jako dyscypliny łączącej naukę z działaniem na rzecz dokonywania pozytywnych zmian w środowisku, stało się cechą charakterystyczną toruńskiej pedagogiki społecznej i jej wyróżnikiem na wiele lat. Prace powadzone na UMK w Toruniu w kolejnych latach generowały szereg projektów badań naukowych oraz nowatorskich inicjatyw społecznych, wykorzystujących istniejące w siły społeczne lub tworzących nowe. Środowisko toruńskich pedagogów społecznych może poszczycić się wieloma działaniami o charakterze aktywizującym, animującym i organizującym różne środowiska społeczne, niejednokrotnie wykraczając poza mury Uczelni, a nawet poza granice kraju.